SO SÁNH CÁC PHƯƠNG PHÁP LƯU TRỮ TẾ BÀO GỐC TRUNG MÔ DÂY RỐN
Tế bào gốc trung mô (Mesenchymal stem cells– MSC) ngày càng được quan tâm trong nghiên cứu khoa học và thử nghiệm lâm sàng vì tiềm năng to lớn của chúng. Tế bào gốc trung mô có các đặc tính hữu dụng: Khả năng điều hòa miễn dịch, thúc đẩy sự phát triển của tế bào và biệt hóa thành các loại tế bào chuyên biệt. Tiềm năng tuyệt vời này đã được chứng minh và ứng dụng trong điều trị/ hỗ trợ điều trị bệnh phản ứng ghép với vật chủ (GvHD), viêm khớp dạng thấp, bệnh cơ tim, xơ gan, Alzheimer, tổn thương tủy sống, vết thương mãn tính, tiểu đường…
Vì số lượng MSC giảm theo độ tuổi, các nguồn sản sinh tế bào gốc trung mô như máu dây rốn, mô dây rốn hoặc nhau thai (nguồn tân sinh- neo-natal source) đang được nghiên cứu để thay thế các nguồn sản sinh tế bào gốc của người trưởng thành như tủy xương, mô mỡ hoặc tủy răng. Việc phân lập tế bào gốc trung mô từ các nguồn tân sinh có một số ưu điểm so với các nguồn dành cho người lớn: Quy trình này hoàn toàn không xâm lấn và có tỷ lệ thành công cao. Hơn nữa, các nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng MSC được thu thập từ các nguồn tân sinh có khả năng tăng sinh cao hơn MSC được phân lập từ cơ thể người trưởng thành.
Các phương pháp lưu trữ tế bào gốc trung mô dây rốn
Nhiều ngân hàng tế bào gốc trên thế giới hiện cung cấp dịch vụ thu thập MSC từ mô dây rốn với công nghệ xử lý và lưu trữ khác nhau:
(1) Lưu trữ thô toàn bộ/ một phần dây rốn (Full/ Segmented cord storage);
(2) Lưu trữ tế bào được nuôi cấy từ mảnh mô (Explants processing);
(3) Lưu trữ tế bào được chiết tách sau khi phân giải mô (Digestion processing).
Mỗi phương pháp xử lý và lưu trữ có các ưu, nhược điểm khác nhau. Dịch vụ đơn giản nhất hiện có là lưu trữ thô toàn bộ/ một phần dây rốn.
Đối với phương pháp lưu trữ thô toàn bộ/ một phần dây rốn (1), dây rốn được thu thập khi sinh, rửa nhiều lần tại phòng thí nghiệm (có thể được cắt thành nhiều đoạn), ngâm trong dung dịch thích hợp có chứa chất bảo vệ lạnh, và sau đó được bảo quản lạnh. Đối với phương pháp này, MSC không bị chiết tách khỏi dây rốn.
Có hai phương pháp cơ bản xử lý mô dây rốn để phân lập (chiết tách) MSC: Phương pháp nuôi cấy MSC từ mảnh mô (Explants method) và phương pháp phân giải mô (Digestion method). Hai phương pháp này thường được gọi là “lưu trữ tươi”.
Phương pháp lưu trữ tế bào được nuôi cấy từ mảnh mô (2) bắt đầu bằng cách cắt nhỏ mô dây rốn thành những mảnh nhỏ và nuôi cấy chúng trong môi trường nuôi cấy. MSC sau đó được cô lập vì chúng bám vào bề mặt của đĩa nuôi cấy.
Phương pháp lưu trữ tế bào được chiết tách sau khi phân giải mô (3) dựa trên hoạt động của các enzym để phá vỡ ma trận collagen của mô dây rốn. Quá trình phân hủy enzyme được thực hiện theo một số bước để rửa, lọc và ly tâm các tế bào đã tách. Phương pháp này cho kết quả là những tế bào MSC đã được cách ly hoàn toàn. Dung dịch chứa tế bào MSC sau đó được bảo quản lạnh. Vào cuối quá trình xử lý này, các tế bào đã hoàn toàn sẵn sàng cho việc tăng sinh, nếu cần.
Ưu, nhược điểm của các phương pháp lưu trữ tế bào gốc trung mô dây rốn
Lưu trữ thô toàn bộ/ một phần dây rốn | Lưu trữ tươi (tế bào được nuôi cấy từ mảnh mô/ tế bào thu được sau khi phân giải mô) | |
Ưu điểm | Lưu trữ toàn bộ các tế bào có trong dây rốn, có khả năng chiết tách được nhiều loại tế bào gốc khác trong tương lai theo sự phát triển của y học.
Đảm bảo tế bào được tăng sinh với công nghệ mới nhất tại thời điểm cần sử dụng. | Thời gian tăng sinh nhanh hơn vì tế bào đã được chiết tách. |
Nhược điểm | Thời gian tăng sinh lâu hơn. | Chỉ lưu trữ được loại tế bào đã phân tách (MSC, EpSC), hạn chế về tiềm năng ứng dụng trong tương lai.
Chất lượng tế bào sẽ suy giảm nếu không có nhu cầu sử dụng ngay. |
Bảng: So sánh lưu trữ dây rốn/ tế bào gốc trung mô trong các ngân hàng tế bào gốc.
Cần lưu ý rằng, kể cả khi chọn lưu trữ tươi (lưu trữ tế bào đã được chiết tách) thì khi cần sử dụng, khách hàng vẫn phải đợi tăng sinh tế bào. Vì số lượng tế bào cần thiết cho liệu pháp MSC cao (thường dao động theo trọng lượng cơ thể của bệnh nhân) nên MSC thu thập được trong quá trình phân lập là không đủ và luôn cần được nhân bản thêm trong phòng thí nghiệm trước khi điều trị.
Nhận thấy được ưu và khuyết điểm của hai phương pháp lưu trữ thô và tươi, ngân hàng lưu trữ tế bào gốc Cryoviva cung cấp cả hai phương pháp trên nhằm tối ưu hoá mục đích sử dụng cho khách hàng. Khách hàng lưu trữ tế bào gốc tại Cryoviva khi lựa chọn gói lưu trữ có sẵn tế bào gốc trung mô (MSC) vẫn được lưu trữ thêm ba đoạn cuống rốn lưu thô để đảm bảo tiềm năng sử dụng trong tương lai.
Nguồn: https://parentsguidecordblood.org